Acceso á xustiza e xustiza gratuíta
O acceso á Xustiza é un dereito básico recoñecido tanto na Declaración Universal dos Dereitos Humanos, como no Convenio Europeo de Dereitos Humanos.
É un dereito constitucional que comprende a asistencia xurídica gratuíta de quen carencen de recursos suficiente para litigar e afecta a outros fundamentais como os de igualdade, asistencia letrada ao detido, defensa e tutela xudicial efectiva.
É un servizo público financiado con fondos igualmente públicos, cuxa xestión está encomendada legalmente á Avogacía de forma exclusiva, respecto da defensa xurídica, e á Procuradoría, para a representación do cidadán.
Quen ten dereito á xustiza gratuíta?
Teñen dereito á Asistencia Xurídica Gratuíta, ademais de certas entidades de utilidade pública, as persoas físicas cuxos ingresos non superen, por unidade familiar, o dobre do IPREM (Indicador Público de Renda de Efectos Múltiples), o que en 2011 supón 14.920'28 euros anuais (consultar para revisión anual: www.iprem.es).
Excepcionalmente, pode recoñecerse o dereito a persoas que superen a devandita cifra, sen exceder do dobre, se teñen cargas económicas ou familiares extraordinarias. E, por contra, pode denegarse aínda sen alcanzar tales ingresos, se existen signos de riqueza que deban terse en conta.
Onde dirixirse?
Quen desexen acceder ao dereito á Xustiza Gratuíta deben dirixirse aos Colexios de Avogados, encargados da xestión e organización dos Servizos de Orientación Xurídica (que tramitan as solicitudes de Xustiza Gratuíta), así como da Quenda de Oficio (que integran profesionais libres e independientes a fin de prestar os seus servizos para quen o soliciten, con respecto ás normas deontolóxicas da Avogacía.

Que dereitos teño ante o servizo de orientación xurídica?
1 |
Quen pretenda solicitar a asistencia xurídica gratuíta pode acudir, sen custo ningún, ao Servizo de Orientación Xurídica (S.O.X.) dos Colexios de Avogados onde ten dereito a:
|
---|

Ata onde chega o meu dereito?
2 |
Toda persoa á que se recoñeza o beneficio á Asistencia Xurídica Gratuíta ten, entre outros, os seguintes dereitos:
* Tamén pode acudir ao procedemento con profesionais da súa confianza, ben abonándolles os seus honorarios, ben renunciando estes a o seu cobro, sen perder o resto dos beneficios da Xustiza Gratuíta.
|
---|
Dereitos con respecto á asistencia letrada
3 |
O profesional de Oficio designado polo Colexio de Avogados deberá reunir os requisitos de experiencia e de formación que lles son esixidos previamente. |
---|---|
4 |
A asistencia letrada será gratuíta, salvo nos seguintes casos, en que deberá abonar ao profesional os seus honorarios polo traballo realizado:
|
5 |
A recibir atención coa inmediatez que o caso requira, en forma e lugar adecuados. A tal fin, deberá pór canto antes a disposición do profesional, toda a información e documentación de que dispoña, prestarlle a súa colaboración dilixente e facilitarlle a súa localización e calquera cambio de enderezo ou teléfono de contacto. |
6 |
A ser informado polo profesional sobre se a súa pretensión é viable e, se este considéraa inviable, a que emitan un ditame o Ministerio Fiscal e o Colexio de Avogados. Se algún deles considerase que a pretensión é viable terá dereito á designación dun segundo profesional para quen será obrigatoria a defensa do caso; se ambos confirman que é inviable, desestimarase a solicitude. |
7 |
A ser informado sobre o estado do procedemento, e das resolucións ditadas no mesmo e, no seu caso, sobre a procedencia dos recursos que poidan interporse. |
8 |
A formular ante o Colexio de Avogados calquera queixa que puidese suscitar o Servizo de Orientación Xurídica ou a intervención do profesional asignado. |
9 |
Os Colexios de Avogados velarán polo correcto funcionamento, calidade e continuidade do servizo e han resolver as queixas que reciban e comunicar ao afectado a decisión adoptada. |
Extensión do dereito
A asistencia Xurídica Gratuíta esténdese a todos os trámites, incidencias e recursos en relación co procedemento para o que lle foi recoñecida, incluída a execución da resolución xudicial durante dous anos.
Atención aos máis vulnerables
10 |
Existen medidas especiais para certos colectivos con maior grao de vulnerabilidade.
|
---|
Deberes do cidadán ante a xustiza gratuíta |
|
![]() |
|
A Asistencia Xurídica Gratuíta é un servizo público financiado con fondos públicos, polo que: |
|
1 |
Non se debe solicitar o beneficio da Xustiza Gratuíta no caso de non cumprir os requisitos legais anteriormente expostos e debe facerse sempre sobre a base do fiel reflexo da súa situación económica real. |
---|---|
2 |
Este dereito debe utilizarse con responsabilidade coa finalidade de que poidan beneficiarse do mesmo todas as persoas que realmente o necesiten |
3 |
Obrigación de achegar toda a información e documentación requirida polo SOX ou servizos colexiais para tramitar a solicitude de Xustiza Gratuíta. |
4 |
Debe gardar respecto e a debida consideración ao profesional designado. |
5 |
Así como facilitarlle a información e documentación que precise para cumprir a súa función, prestarlle dilixente colaboración e facilitarlle a súa localización en todo momento. |
6 |
Debe abonar o custo dos honorarios profesionais polos servizos recibidos nos casos en que legalmente proceda, antes indicados. |
7 |
Debe pór en coñecemento do Colexio de Avogados o incorrecto funcionamento de calquera dos servizos ou actuacións que integran a asistencia xurídica gratuíta. |